Normy w projektowaniu i budowie oświetlenia drogowego

Właściwe oświetlenie dróg publicznych, które jest dostosowane do typu szosy, natężenia ruchu oraz dopuszczalnej prędkości, ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia kierowcom i pieszym odpowiedniej widoczności. Przekłada się to nie tylko na bezpieczeństwo ruchu drogowego, ale także na komfort z użytkowania dróg i ulic. Konieczne zatem było wprowadzenie przepisów, które ujednolicą wytyczne związane z projektowaniem oświetlenia drogowego.

Normy oświetlenia dróg

Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej wiązało się z koniecznością ujednolicenia wielu przepisów oraz dostosowania ich do norm panujących w pozostałych krajach wspólnoty. Dotyczyło to również oświetlenia dróg publicznych. Wraz z przyłączeniem Polski do UE, dawna norma o symbolu PN-76/E-02032 została zastąpiona nową, składającą się z czterech części, czyli:

• PKN-CEN/TR 13201-1:2007 Oświetlenie dróg – część 1: Wybór klas oświetlenia
• PN-EN 13201-2:2007 Oświetlenie dróg – część 2: Wymagania oświetleniowe
• PN-EN 13201-3:2007 Oświetlenie dróg – część 3: Obliczenia parametrów oświetleniowych
• PN-EN 13201-4:2007 Oświetlenie dróg – część 4: Metody pomiarów parametrów oświetlenia

Podczas projektowania oświetlenia drogowego bierze się pod uwagę pierwsze trzy z wymienionych części normy. Czwarta z nich dotyczy sposobu dokonywania pomiarów już istniejących urządzeń, dlatego nie jest związana z pracami projektowymi – wyjaśnia pracownik Firmy Rak.

Parametry oświetlenia dróg

W projektowaniu oświetlenia dróg wykorzystuje się programy komputerowe, które pozwalają na precyzyjne dobranie parametrów danych lamp. Najważniejszymi czynnikami, które bierze się pod uwagę są:

• poziom luminancji,
• równomierność luminancji,
• ograniczenie olśnienia,
• prowadzenie wzrokowe.

Są to parametry, które mają kluczowe znaczenie dla wydolności wzrokowej kierowców, a co za tym idzie, dla bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz komfort użytkowania pojazdów. Jednym z ważnych kryteriów jest luminancja powierzchni, czyli mówiąc najprościej, intensywność odbijania się światła lamp od drogi. Jest ona zależna nie tylko od natężenia oświetlenia, ale także od zastosowanych opraw i jasności nawierzchni.

Największe znaczenie mają parametry dobierane dla oświetlenia drogowego w newralgicznych punktach, takich jak skrzyżowania i obszary kolizyjne. Tam zwykle stawia się na jak największe natężenie światła, aby zapewnić kierowcom doskonałą widoczność.

Klasy oświetlenia

Projektant planujący oświetlenie drogowe powinien na podstawie uzyskanych informacji określić jego klasę. Podczas tego procesu bierze się pod uwagę:

• dopuszczalne prędkości,
• głównych użytkowników drogi,
• dopuszczalnych użytkowników drogi,
• wykluczonych użytkowników drogi.

Po określeniu klasy przystępuje się do sprecyzowania poszczególnych parametrów oświetlenia na danym obszarze.